Masca
Teneryfa,Wyspy Kanaryjskie

Masca (caserio de Masca) to wioska położona w malowniczym wąwozie w Parku Krajobrazowym Teno (Parque Rural Teno) na północnym zachodzie Teneryfy. Znajduje się ona na liście Dóbr Kultury w kategorii Zabudowy Historycznej (dekret z 7 września 2004 roku).  Uważa się, że jest jednym z miejsc, w których najlepiej zachowały się przykłady tradycyjnej architektury kanaryjskiej. Wpływ na to miała najprawdopodobniej niedostępność tego ukrytego wśród masywów uformowanych w okresie przed od 5 do 7 milionów lat zakątka - drogę do miejscowości Masca zbudowano dopiero w latach 60-tych. 

Odnalezione inskrypcje świadczą o bytności pierwotnych mieszkańców wyspy, guanczów, w tym miejscu. Krążą legendy, że osada pełniła rolę schronienia dla piratów. Dawniej o charakterze rolniczym, współcześnie utrzymuje się głównie z turystyki i jest zamieszkała przez 95 osób, w tym 28 cudzoziemców (2017 rok). Stanowi niemal obowiązkowy cel wycieczek sprzedawanych przez biura podróży, jak i turystów zwiedzających Teneryfę na własną rękę. Odwiedzana przez około 3000 osób dziennie (dane z 2016 roku) i ponad 900 000 rocznie, jest, obok  wulkanu Teide, jednym z dwóch najbardziej popularnych miejsc na wyspie. 

W obliczu postępującego wzrostu liczby odwiedzających w Masca władze wyspy, kierując się względami uniknięcia degradacji środowiska, rozważają wprowadzenie dziennego limitu zwiedzających do 255 osób dziennie i opłaty za wjazd w wysokości 6,- EUR. Planuje się także ustanowienie zakazu wjazdu samochodów nienależących do rezydentów tej miejscowości. Turyści będą musieli korzystać z nowego autobusu publicznego lub autokarów wycieczkowych, o ograniczonej długości. Pozwoli to na wyeliminowanie problemów z parkingiem w Masce i kontrolę przepływu osób schodzących wąwozem. Nie jest znany termin ewentualnego wprowadzenia regulacji wjazdu do miejscowości. 

Zwiedzanie wioski Masca

Caserio de Masca składa się z około 50 budynków zgrupowanych w pięciu dzielnicach położonych na wysokości od 650 do 800 m n.p.m. W Lomo de Masca położonej na obszarze od wjazdu od strony Miradoru de Cherfe zachowało się najwięcej tradycyjnych zabudowań. Zwracają uwagę charakterystyczne, zadbane, bielone domki z kamienia wulkanicznego o "łaciatej" fasadzie (wystające kamienie w kolorze czarnym). Najstarszy dom, Casa de Los Avinculados, położony jest w La Piedra.  Znajduje się tam także XVIII-wieczna kapliczka Ermita Nuestra Señora de La Concepcion, placyk miejski, współczesny budynek szkoły, i pozostałości po dawnej suszarni fig. Część Lomo del Medio położona jest u stóp emblematycznej skały Roque Catano. La Turron i La Vica, w których przeważa zmodyfikowana i współczesna zabudowa, rozciągają się od strony północnej, w kierunku miradoru Cruz de Hilda. 

Niektóre domy w wiosce Masca są zaadaptowane na agroturystykę. Są tam też bary, restauracje, sklepiki z rzemiosłem i pamiątkami oraz małe muzeum etnograficzne (obecnie nieczynne). 

Warto obejrzeć tu spektakularny zachód słońca, ale chcąc uniknąć mijania się z autokarami na wąskiej i krętej drodze, trzeba przyjechać dużo wcześniej.

Dojazd do miejscowości Masca

Do Maski najłatwiej dojechać wynajętym samochodem bardzo krętą drogą TF-436 z  Santiago del Teide. Ta około 5-kilometrowa trasa jest przeznaczona tylko dla osób czujących się pewnie za kierownicą, z doświadczeniem na górskich drogach. Warto zatrzymać się na zdjęcia w punkcie widokowym Mirador de Cherfe, skąd można podziwiać panoramiczny widok na całą okolicę. 

Przy wjeździe do miejscowości przy TF-436 jest parking na około 30 samochodów, lecz żeby zapewnić sobie miejsce, najlepiej przyjechać wcześnie rano, zwłaszcza, jeśli planuje się zejście w dół wąwozem. Nie należy zostawiać nic w samochodzie - często dochodziło w tym miejscu do wybicia szyb i kradzieży. 

Osoby nie wypożyczające samochodu dojadą do Masci autobusem TITSA z miejscowości Santiago del Teide lub Buenavista del Norte linią 355 BUENAVISTA -> MASCA -> VALLE SANTIAGO, na której autobusy kursują kilka razy dziennie, rozkład jazdy (rozkład jazdy 355 )

Zaparkowanie samochodu w Santiago del Teide być dobrą alternatywą, która rozwiąże zarówno problemy z parkingiem, jak i te związane z obawami przed prowadzeniem auta na TF-436. 

Kiedy zostanie ponownie otwarty wąwóz Masca?

Z Masca prowadzi bardzo popularny wśród mieszkańców Teneryfy i turystów, niestety na ogół zatłoczony, 4,5-kilometrowy szlak pieszy wąwozem Barranco de Masca do plaży Playa de Masca. UWAGA: od 26.02.2018 wąwóz jest zamknięty. ze względów bezpieczeństwa. 

Nie jest jeszcze znany termin ponownego otwarcia wąwozu. Uzależniony jest on od wykonania prac będących w gestii Wydziału Ochrony Środowiska Zarządu Wyspy, na które planuje się przeznaczyć budżet w wysokości 997 149 euro. Fundusze mają zostać wydane na przygotowanie, zabezpieczenie oraz oznaczenie głównej trasy i bocznych pięciu szlaków wiodących po dawnych traktach historycznych w okolicach osady Masca. Zamierza się  umożliwić regulację i kontrolę przepływu osób schodzących wąwozem, w systemie podobnym do wdrożonego w 2015 r. w Piekielnym Wąwozie. 

W wiosce Masca ma zostać uruchomiony punkt informacyjny oraz naprawę drogi dojazdowej do osady i budowę nowych parkingów i chodników. Ma zostać też przedłużona platforma na przystani na plaży w Masca z ok. 40 do 114 m oraz wyodrębnione na niej lądowisko dla helikopterów o średnicy 10 m. 

Według oficjalnych komunikatów wąwóz Masca ma zostać otwarty przed sezonem wakacyjnym 2019.

Trekking wąwozem Masca

Wędrówka zaczyna się na obrzeżach miejscowości za kościołem La Inmaculada Concepción na wysokości około 600 m.  Idzie się przez dawne tereny uprawne i obszary porośnięte typową kanaryjska roślinnością  - kardony, tabaiby czy balos (Plocama pendula),. Występuje tam też flora endemiczna dla tego regionu - bejeque de Masca (A.pseudourbicum), retama de Masca (Teline osyroides) orazcorazoncillo de Masca (Lotus mascaensis), czyli serduszko z Maski, a także col de risco (Crambe laevigata), endemizm masywu Teno. Rosną tam również m. in. palmy, agawy, opuncje, nieliczne drzewka migdałowe. W zależności od ilości deszczu w danym roku bywają tam małe wodospady i jeziorka.

Na zejście trzeba przeznaczyć od 3,5 do 4 godzin, jeśli planujemy fotostopy.  Szlak określany jest przez doświadczonych organizatorów turystyki kwalifikowanej jako o poziomie średnim/wysokim i nie jest polecany dla osób o słabej kondycji fizycznej.  Wąwóz Masca nie jest też odpowiedni dla rodzin z dzieckiem w wieku poniżej 8 lat. Nie powinny się tam wybierać również kobiety w ciąży. 

Konieczne są górskie buty (NIE wystarczy zwykłe obuwie sportowe, ponieważ idzie się po kamieniach), nakrycie głowy, krem z filtrem (w lecie jest tu bardzo gorąco), woda i coś do jedzenia (w plecaku, NIE w torbie na ramieniu) oraz naładowany telefon komórkowy z aplikacją do geolokalizacji. Wskazane kijki do chodzenia po górach, a na wypadek zabłądzenia także latarka, szczególnie zimą, gdy robi się wcześnie ciemno. Oczywiście nigdy nie należy wychodzić w góry w pojedynkę. 

Nie wolno schodzić wąwozem w trakcie i po deszczu oraz gdy wieje silny wiatr,  ponieważ istnieje wówczas bardzo duże ryzyko osunięcia się kamieni. 

Szlak nie jest homologowany, z oznaczeń są na nim tylko tabliczki z cyframi służącymi do określania swojego położenia (ostatnia ma numer 52), w razie gdyby zaszła konieczność wezwania pomocy. Przed wyprawą należy więc realnie ocenić swoją kondycję i doświadczenie - na tej trudnej, górskiej rasie przez pierwsze 10 miesięcy 2014 roku służby 112 musiały interweniować 21 razy, gdy doszło do drobnych wypadków i zagubień. Oczywiście zawsze trzeba też sprawdzić prognozę pogody. 

W przypadku alertów pogodowych ogłaszanych przez Rząd Wysp Kanaryjskich z powodu silnego wiatru, deszczu, burz itp., gdy zamyka się wszelkie szlaki piesze na wyspach i odwołuje  imprezy organizowane w plenerze (także piesze wycieczki z przewodnikiem), przebywanie w wąwozie Masca także nie jest dozwolone. Informacje o alertach podawane są w lokalnej telewizji, wywieszanie w recepcjach hoteli i biurach informacji turystycznej. 

25 lutego 2018 grupa 8 turystów kilku narodowości, która nieodpowiedzialnie wyruszyła wąwozem mimo ogłoszonego maksymalnego alertu, została zmuszona do spędzenia nocy w deszczu w jaskini w okolicach plaży. Gdy strumienie wody spływającej wąwozem uniemożliwiły im powrót do wioski, mieli szczęście spotkać pasterza, który dał im coś do przykrycia się oraz jedzenie. Następnego dnia po poprawie warunków atmosferycznych przeprowadzono akcję ratunkową polegającą na przetransportowaniu turystów statkiem do Los Gigantes. Za niedostosowanie się do zakazu wychodzenia na trasę grozi im obciążenie kosztami ratownictwa w wysokości 3000 EUR. 

Wypadki w wąwozie Barranco de Masca

Wraz ze wzrostem liczby osób wybierających się na trekking wąwozem Masca (szacuje się, że w 2016 roku około 100 000 osób) zwiększyła się też liczba incydentów na tej trasie. Do sierpnia 2017 roku przeprowadzono tam 20 ewakuacji. W większości przypadków dochodzi do drobnych urazów lub zagubień, jednak niestety zdarzają się też i takie, które kończą się tragicznie. 30 września 2017 w wyniku upadku z wysokości 7 metrów straciła tam życie norweska turystka (57 lat). Kilka godzin wcześniej z wysokości kilku metrów spadła 65-turystka, którą ze względu na doznane urazy przewieziono do szpitala helikopterem. 19 października nie udało się niestety uratować 57-letniego turysty, który zmarł w wyniku obrażeń odniesionych upadku z wysokości 8 m. 30 października przeprowadzono kolejną akcję ratowniczą - helikopter przewiózł do szpitala 70-latkę z urazami nogi. 6 i 7 listopada ewakuowano kolejne 3 osoby  ze złamaniami. W styczniu 2018 roku w wąwozie Masca straciła życie kolejna osoba - 72-letni niemiecki turysta. 

Część wypadków może być spowodowana tym, że na masowo obleganej trasie Masca w wysokim sezonie nie zawsze da się schodzić w odpowiednim dla siebie tempie i zgodnie z własnymi umiejętnościami. Co więcej, na trekkingach wąwozem pojawia się wiele nieprzygotowanych osób. Niektórzy trafiają na tę trasę przypadkowo, zaczepieni w dużych hotelach lub na promenadach kurortów i namówieni do zakupu wycieczek wąwozem przez przedstawicieli ich organizatorów. Schodzą wówczas w dół w wypożyczonych przez przewodnika górskich butach, na wycieczkach pojawiają się też kobiety w ciąży i rodziny z małymi dziećmi. 

Apelujemy więc do osób, które nie zdobyły wcześniej doświadczenia w schodzeniu skalistymi wąwozami i nie są pewne swojej kondycji do wyboru alternatywnego, bezpieczniejszego szlaku pieszego na Teneryfie. Miejcie świadomość, że udając się na pieszą wycieczkę  wąwozem Masca bez właściwej kondycji fizycznej i umiejętności lub lekceważąc alerty pogodowe nieodpowiedzialnie narażacie nie tylko swoje zdrowie i życie, ale i również funkcjonariuszy Czerwonego Krzyża i Strażaków, którzy w razie wypadku będą musieli przeprowadzać akcję ratunkową. 

Turyści udający się na ten trekking powinni pamiętać o zachowaniu szczególnej ostrożności w wąwozie.

Trekking wąwozem Masca - ubezpieczenie

Przed zaplanowaniem wyprawy wąwozem Masca należy zadbać o posiadanie polisy ubezpieczeniowej, która pokryje koszty akcji ratunkowej w sytuacji, gdy zaszłaby konieczność wezwania pomocy w przypadku nieszczęśliwego wypadku, zgubienia się, czy braku możliwości powrotu z plaży w Masca w górę do wioski lub statkiem do Los Gigantes,  jeżeli pogorszy się pogoda. 

Tak jak pisaliśmy powyżej, trasa z osady do plaży nie ma homologacji - nie jest to szlak widniejący na liście pieszych szlaków Teneryfy, tylko zejście wąwozem.  Poruszanie się w tym wąwozie może więc nie zostać zakwalifikowane do aktywności określanej jako "wycieczki piesze po oznakowanych trasach" w kategorii turystyki kwalifikowanej. 

Wybierając polisę trzeba sprawdzić, czy obejmuje ona ochronę podczas schodzenia górskim wąwozem, zarówno w zakresie akcji ratunkowej, także przeprowadzanej z udziałem helikoptera,  jak i ubezpieczenie NNW.

Playa Masca

Wąwozem Masca schodzi się do plaży (czarny, wulkaniczny piasek i kamienie), która  ma ok. 40 m długości i 15 m szerokości. Jest tam nabrzeże, na którym mogą zacumować małe statki. Po zniszczeniach spowodowanych przez burzę w lutym 2018 w ciągu ostatnich miesięcy wykonano remont rampy. Jednak przystań nadal nie jest ona otwarta dla cumowania statków turystycznych, mogą z niej korzystać tylko służby bezpieczeństwa.

Na plaży trzeba zachować szczególną ostrożność ze względu na możliwość osuwania się kamieni z otaczających plażę klifów. 

Powrót z trekkingu w wąwozie Masca statkiem do Los Gigantes

Można wrócić tą sama trasą pod górę, co oczywiście będzie wymagało dużo więcej wysiłku niż zejście), lub też popłynąć z plaży Playa Masca do portu w Los Gigantes UWAGA: od czasu zamknięcia wąwozu nie ma serwisu transportu na plażę Masca. 

Bilety na statek trzeba zarezerwować dzień wcześniej (po sprawdzeniu prognozy pogody, ponieważ podczas sztormu statki nie wypłyną) telefonicznie pod numerem 922 861 918, 922 860 726 lub na stronie Maritima Acantillados z 20-procentowym rabatem. Statek nazywa się "Nashira Uno" i przypłynie na plażę Masca o 13:30, 15:30 lub 16:30, bilet kosztuje od 10,-EUR, dziecko do lat 12,- połowa ceny. Podczas rejsu można czasami zobaczyć delfiny lub wieloryby - z informacjami na temat wycieczek na oglądanie waleni  można zapoznać się tutaj: rejsy na wypatrywanie delfinów lub wielorybów

Osoby podróżujące autobusem mogą zatrzymać się w jednym z hoteli lub apartamentów w Los Gigantes (zalecana wcześniejsza rezerwacja) i następnego dnia kontynuować zwiedzanie wyspy.

Jeśli zostawiliśmy samochód w Masce, z Los Gigantes wrócimy po niego jadąc przez Santiago del Teide autobusem 325 kursującym między Los Gigantes (bilet 1,25 EUR), a Puerto de La Cruz (bilet 3,70 EUR, rozkład jazdy: linia 325) lub 462 (godziny kursów: 462).W Santiago de Teide przesiadamy się na autobus 355 do Maski. 

Dojazd do Masca taksówką z Los Gigantes będzie kosztował ok. 25,- EUR. 

Wycieczki z przewodnikiem w wąwozie Masca

Sporo lokalnych przedsiębiorstw turystyki aktywnej organizuje wycieczki z przewodnikiem wąwozem Masca. Szczególnie warto zapoznać się z kalendarzem trekkingów nagrodzonej na targach Fitur 2017, posiadającej 20 lat doświadczenia firmy Patea Tus Montes dostępnym tutaj,  w której programie pojawia się impreza "Bajada al pie de Barranco de Masca y salida en Barco" w bardzo konkurencyjnej cenie 32,- EUR (w tym transport z La Laguna lub La Orotava w obie strony, przewodnik na trasie,  odbiór statkiem oraz ubezpieczenie). 

Innym renomowanym organizatorem jest legitymująca się 21-letnim stażem agencja turystyki aktywnej El Cardon Natur Experience. W ich ofercie jest odbywająca się w środy wycieczka w cenie 50,- EUR, dzieci do 12 lat 35,- EUR (w tym transport w obie strony z Puerto de La Cruz, Garachico, Buenavista del Norte lub Los Gigantes, opieka przewodnika, wycieczka statkiem z możliwością zobaczenia delfinów oraz ubezpieczenie). 

Inne polecane szlaki piesze w Parku Krajobrazowym Teno:  Macizo de Teno

Jeśli podoba Ci się to miejsce, poleć je swoim znajomym